هفتهی دیزاین تهران، رویدادی که امروز در مرکز بحث دیزاین و خلاقیت کشور قرار گرفته، مسیری ساده و سریعی را طی نکرده است. این رویداد یکی از مهم ترین و گسترده ترین رویداد دیزاین ایران، امسال پس از سال صفر، سال یک خود را آغاز کرده است به همین بهانه به سراغ خانم مرجان احرابی فرد در استودیو طراحی وی که یکی از زون های هفته ی دیزاین تهران نیز بود رفتیم تا گفتگویی درباره ی این رویداد به طور کلی و بخش فشن به طور خاص داشته باشیم در این مصاحبه، با خانم احرابیفرد، بنیانگذار و برگزارکنندهی این رویداد، دربارهی فلسفهی شکلگیری، چالشها، و چشماندازی که برای آیندهی دیزاین در ایران ترسیم کرده صحبت شد. گفتوگویی با سوال من دربارهی فلسفه، هدف و ایده ی شکل گیری هفته ی دیزاین تهران، با این جمله شروع کردیم گویا معماران داخلی با هفته ی دیزاین تهران در حال تغییر دادن چهره ی شهر تهران هستند…
خانم احرابی فرد دربارهی پیشینه ی هفته ی دیزاین تهران و روند شکل گیری این ایونت بزرگ در ایران گفت:
“در گذشته، کارخانجات و برندها کپی میکردند و در دانشگاهها دانشجوها طراحی را یاد میگرفتند، اما این طراحی باید مبنای شناختی و هویتی میداشت و هیچ دستوری در کار نبود. اگر به صورت تصادفی به این موضوع علاقه داشتند، خودشان این کار را انجام میدادند؛ در واقع هیچ تکلیفی در بخش هویتسازی برای دانشجویان وجود نداشت.
با این رویکرد شروع کردم به صحبت با دانشگاهها و صنعتگران. از سال ۹۸ رویدادی با عنوان رویداد طراحی مبلمان تهران برگزار کردم که هدف آن ایجاد دیالوگ بین صنعت و دانشگاه بود. در سال ۱۴۰۰ گفتند اتفاق خوبی رقم زدهای و اعلام کردند که حمایت میکنند؛ برای برگزاری یک رویداد، یک سالن در اختیارم گذاشتند. من در آن زمان، بهعنوان بازدیدکننده از دیزاینویکهای جهان، تقریباً به همهجا رفته بودم: دیزاینویک میلان که از معتبرترین دیزاینویکهای دنیاست، مزون و ابژه، پد، دیزاینویک دبی و… . فرصت مطالعاتی گرفتم و بعد یک پروپوزال برای هفتهی طراحی تهران ارائه دادم.دیزاینویک میلان در سال ۱۹۶۱ با چنین نگرشی میان صنعتگران و تولیدکنندگان مبلمان شکل گرفت؛ نیاز به طراحی اصیل در ایتالیا باعث بهوجود آمدن این رویداد شد.
من از آن الگو گرفتم و با شناخت منطقه و کشورهای همسایه و مقایسه با هفتههای دیزاین در کشورهای اطراف، گفتم الان زمانش است که ما هم یک گفتگوی غیرسیاسی و مبتنی بر ادبیات دیزاین با جهان داشته باشیم. همین باعث شد که پیشنهاد را ارائه بدهم و در انتهای پروپوزال نوشته بودم: چرا مهاجرت دیزاین؟ صادرات دیزاین!
به دلیل اینکه در اتحادیهی تولیدکنندگان و صادرکنندگان بودم، فکر میکردم صادرات به معنای واقعی آن باید ارزشی به همراه داشته باشد که هویت ایرانی بخشی از آن باشد. برای من صادرات یک سفر بود؛ سفری از کشور مبدا به مقصد، که بار این سفر بهجز محصول و کالا، باید ارزشی یا هویتی هم میداشت. در نهایت، پس از موافقت با این رویداد، گفتم این فقط یک رویداد نمایشگاهی نیست. شما وقتی به هفتهی دیزاین میلان میروید، میبینید که یک بخش نمایشگاهی دارد به نام آیسالونی و یک بخش خارج از نمایشگاه به نام فوریسالون. بخش آیسالونی حوزهی رقابت صنعتی با برندهای باسابقه است و بخش شهری، مردم را دعوت میکند به تجربهی آنچه در حوزهی دیزاین رخ میدهد. این نگاه، جریان اصلیِ ما شد”.
خانم احرابی فرد به طور کلی انتخاب طراح ها و پروژه های هفته ی دیزاین تهران را اینگونه توضیح داد:
پیشفرض ما این بود که ۵۱ هفته هر کدام از ما مشغول کار و بیزینس خودمان هستیم و فقط یک هفته میخواهیم دیوانگی کنیم؛ بگوییم ما که هستیم، علایقمان چیست، سلیقهمان چیست، دوست داریم شهرمان چه شکلی باشد و خودمان چگونه دیده شویم. پارسال چند هشتگ درست شد و من در صحبتهایم شروع کردم به گفتن اینکه یک هفته میخواهیم دیزاین بگوییم، دیزاین بشنویم، دیزاین بپوشیم، دیزاین بخوریم، دیزاین ببینیم و دیزاین فکر کنیم. اگر از مفهوم صنعتی عبور کنم، به نظر من اوج خلاقیت در مسیر طراحی بود که طرحها را انتخاب کردیم.
پارسال این اتفاق با کمی تردید از سوی طراحان مواجه بود؛ برخی دوستان چون نمیدانستند این رویداد چیست میگفتند امسال برگزار کنید، ما سال بعد میبینیم چه میشود. اما به محض اینکه استارت خورد، همه دوست داشتند بخشی از این جریان باشند”.
درباره همکاری میان رشته در سال یک از خانم احرابی فرد پرسیده شد:
در پاسخ از همکاری با خانم تینا پاکروان و سریال تاسیان یادکردند و اظهار داشتند: “این تجربه باعث شد جرقهای در ذهن من در حوزهی سینما و دیزاین شکل بگیرد. به نظرم واقعاً سینمای ما، بهعنوان یک قاب مستقل، میتواند بخشی از هویت ما را به جهان نشان بدهد و لازم بود دربارهی آن با اساتید این حوزه گفتگو شود. موزهی سینما و خانهی تاریخی باغ فردوس را انتخاب کردیم. خانم دکتر محمدی، مدیرعامل موزه، آنقدر همراهی کردند که این اتفاق افتاد و از حمایتهای ایشان بسیار ممنونم.”
از خانم احرابی فرد درباره ی جایگاه فشن در هفته ی دیزاین تهران سوال پرسیدم:
“وقتی میخواهیم یک رویداد را تجربه کنیم — و این مخصوص مردم تمام دنیاست — اولین سؤال این است: “چی بپوشیم”؟
حساسیتهایی که در این شهر دربارهی «چی بپوشیم» وجود دارد، باعث شد چالش جدی ایجاد شود. آیا زمانش نیست که برای بیان هویتمان،چیزی فراتر از پوشش، صحبت کنیم؟ از نظر من فقط صنعت مد یا پوشاک نیست؛ پوشش بخشی از هویت ماست. این اولین معماریِ ماست؛ کوچکترین معماریای که با خودمان حمل میکنیم.
چرا ما پوشش را فقط در سطح نیاز اولیه میبینیم؟ چرا فکر میکنیم کسی که دربارهی پوشاک حرف میزند دلمشغولی نظری ندارد؟ فشن بخشی از هویت ماست که بهسرعت تغییر میکند. پوشش برخلاف محیط خانه بهسرعت بیشتری تعویض میشود، پوشاک بخشی از سبک زندگی ماست. اقلیم و فصل هم روی آن تأثیر میگذارد.
ما تصمیم گرفتیم امسال بخش فشن را اضافه کنیم. میخواستیم دربارهی هویتمان در شهر صحبت کنیم؛ اینکه پوششهای ما چه سهمی از زیبایی و هویت شهر دارند. هر کدام از ما برای مراسم مختلف، پوشش را بهعنوان ابزار داریم؛ کمهزینهترین ابزار هویت.”
درباره ی رویکرد انتخاب آثار در بخش مد و فشن جویا شدم ؟
خانم احرابی فرد پاسخ داد:”
“ما مد و فشن را جدا نمیبینیم. ملاک ما خلاقیت بود در کنار گروهی از دوستان خلاق. ما میخواهیم شهرمان خلاقیت را تجربه کند و برای این کار باید خلاقانه به آن نگاه کرد. از تعداد زیادی کیوریتور خلاق استفاده کردیم؛ افراد متخصص در حوزههای مختلف. با توجه به تم امسال — میراث پویا و آیندهی پایدار — انتخابها انجام شد.
دوستانی که با رعایت این تم شروع به ارائهی موضوعات جدید کردند، ملاک انتخاب بودند. ما با فشن گفتگو میکنیم؛ با طراح و دیزاینر در حوزهی پوشاک. مدیومی که برای گفتگو با مخاطب انتخاب کردهایم لباس است. میخواهیم دیزاین هم بپوشیم. کیوریتورها انتخابهای خلاقانهای داشتند. پیشنهاد میکنم بخش فشن امسال را ببینید؛ اتفاقهای جالبی در آن هست، شاید فراتر از یک پوشیدنی در معنای مصطلح آن. ما پوشیدنی را جور دیگری میخواهیم تجربه کنیم.”
در باره ی چشم انداز بین المللی هفته ی دیزاین تهران پرسیدم که آیا در دستور کار هفته ی دیزاین تهران در آینده هست؟
“حتماً ، «ما امسال ثبت هفتهی دیزاین تهران در World Design Week را آغاز کردهایم؛ همهی کارها در حال انجام است. شروع کردهایم پورتفولیو از تعداد زیادی از دیزاینرهای ایرانیِ مقیم خارج جمعآوری کنیم و آثارشان را در نمایشگاه بینالمللی ارائه دهیم. همچنین ارزشهای فراموششده در معماری داخلی و اشیایی که سالیان قبل توسط طراحان بزرگ جهان برای این کشور طراحی شده را در یک نمایشگاه با مخاطب به اشتراک میگذاریم. این اقدامات برای شروع حضور بینالمللی است و ما را برای یک چالش جدید آماده میکند.”
از خانم احرابی فرد، مدیر اجرایی هفته ی دیزاین تهران پرسیدم برای سال آینده،سال دوم چه هدف و برنامه ای برای هفته ی دیزاین تهران دارید؟
امیدوارم امسال آنقدر مدیران عاشق در این حوزه تولید شده باشند که سال آینده من خداحافظی کنم از این رویداد و بهعنوان بازدیدکننده آنطرف جریان باشم و تجربه کرده باشم.
باور کنید همه چیز در ضربالاجل بوده درزمان برگزاری من بعداً از طریق ویدیو ها در گوشی موبایل فهمیدیم چه اتفاقی افتاده. دوست دارم سال آینده خودم آن را تجربه کنم.”
اگر بخواهید به دیزاینر نسل جوان به خصوص دانشجویان حوزه ی دیزاین برای آینده ی دیزاین توصیه ای داشته باشید آن توصیه چیست؟
این سؤال خیلی کلی است. اگر بخواهم از تجربههای خودم بگویم:
نمیدانم تو که الان مخاطب من هستی چطور وارد این رشته شدی. امیدوارم با علاقه آن را انتخاب کرده باشی. در دوران ما، دانشگاه رفتن مهمتر از رشته خواندن بود.ایکاش مخاطب من کسی باشد که عاشق رشتهاش باشد. عشق یعنی چه؟ یعنی اینکه هرچقدر در حوزهی علاقهات کار کنی خسته نشوی و همچنان امیدوار باشی.
اینکه میگویند مثبتاندیشم یا منفیاندیشم… اینها ظرفهایی هستند که ما خودمان پر میکنیم. مثبتنگری یعنی عاشقی؛ یعنی تو عاشق خودت و کاری که میکنی باشی.پیشنهادم این است: عاشق کاری که میکنید باشید. هر فرصتی را برای ساختن مسیر استفاده کنید. کسی که اولینبار روبان قرمز این مسیر را قیچی میکند، خودتان هستید. مسیر موفقیت را خودتان میسازید.
یک جمله معروف دارم چون دیزاینر روایی هستم؛ همیشه گفتههایم را—بهجز امروز که خیلی خودمانی شروع شد—اینطور آغاز میکنم:”همه چیز این دنیا قصه است. من قصهام، تو قصهای، ما قصهایم.” اگر میخواهی قهرمان قصهی خودت باشی، عاشقانه به آن بپرداز و با آن زندگی کن. ما در واقع کارگردان قصههای خودمان هستیم.”
هفتهی دیزاین تهران، از نگاه مرجان احرابی فرد ، تنها یک رویداد طراحی نیست؛ بستری است برای روایتکردن هویت،دیزاین، شهر، و آیندهی خلاقیت. و شاید همین نگاه روایی است که این رویداد را در نخستین سالهایش به حرکتی جدی در مبحث دیزاین ایران تبدیل کرده است. با این امید که دیزاین به ویژه بخش فشن هفتهی دیزاین تهران بتواند در ادامهی مسیر خود به فضایی برای گفتوگو، تبادل تجربه و ارائهی رویکردهای تازه در حوزهی دیزاین وبه طور خاص فشن تبدیل شود.
نظری وجود ندارد! اولین نظر را شما بدهید...